Кофеинот е метилксантин кој е присутен во чајот и во кафето и претставува стимулативно средство кое денес се користи низ целиот свет. Ова соединение претставува алкалоид горчлив по вкус (впрочем тоа е и едно од физичките својства на алкалоидите). Изолиран од чајот и кафето и се употребува во медицината како благ стимуланс, како и за третирање на некои видови главоболки. Дејството на кофеинот е различно и широко. Преку инхибиција на некои ензими се влијае врз покачувањето на концентрацијата на цикличниот AMP (аденозин монофосфат).
Всушност, кофеинот е најчесто користената психоактивна супстанција ширум светот, бидејќи дури четири од пет возрасни лица го консумираат соединението во форма на топол или ладен пијалок како кафе, чај или сода, често за да се разбудат.
Едноставно кажано, оваа стимулација се јавува благодарение на сличноста на кофеинот со хемикалијата што ја произведуваме за да се забави нервниот слом. Со мешање во забавувачкиот ефект на оваа хемикалија врз мозокот, нашите неврони остануваат активни таму каде што инаку би се скршиле, предизвикувајќи верижна реакција што може да предизвика одговор на „борба или бегство“ низ целото тело.
Сонот вклучува комплексна комбинација на биолошки функции што можеле да се развијат долго пред животните воопшто да имаат мозок. Сепак, за оние кои имаат нервен систем, критичен дел од откажувањето од денот е постепено акумулирање на соединение наречено аденозин. Како што работат нашите тела, ова соединение се акумулира во мозочните ткива, заклучувајќи се во рецепторите во мембраните на одредени нервни клетки и намалувајќи ја нивната брзина на пукање.
Исто така, постои ефект на проширување на крвните садови за да се осигура дека мозокот сè уште добива добро снабдување со кислород. Другите нерви се поврзани со кругови што го контролираат расположението, што помага да се објасни зошто исцрпеноста не е баш среќно чувство.
Конзумирајќи кофеин дозволуваме одредени нерви во мозокот да продолжат да пукаат со релативно брзо темпо, всушност им кажуваме на другите кругови – како оние поврзани со хипофизата – дека се случува нешто возбудливо.
Тој реагира со ослободување на епинефрин, хормон кој создава реакции што можеби ќе ни требаат во време на стрес или опасност. Нашето срце чука малку побрзо, зениците се шират, крвта се пренасочува кон нашите мускули, а складираните јаглехидрати се ослободуваат од црниот дроб. Општо земено, повеќето луѓе со навика да конзумираат еквивалентно на една до четири шолји кафе на ден – околу 400 милиграми кофеин во период од 24 часа – не се соочуваат со јасни ризици по нивното здравје.
Всушност, мала количина кофеин може да има дури и неколку мали, но не и незначителни придобивки, како спречување на срцеви заболувања, помагање на мускулите да согоруваат калории, а можеби дури и да ги зголемат шансите да живеат подолго. Сепак, предупредуваме: дури и навиката за чаша на ден може да создаде физичка зависност што доведува до проблеми со главоболки, летаргија и раздразливост.
