Научниците идентификуваа протеин кој може директно да го запре оштетувањето на ДНК, со ветувачки потенцијал за развој на вакцина против рак. Тоа е протеин наречен ddrc (протеин Ц за одговор на оштетување на ДНК) и е откриен во Deinococcus radiodurans, бактерија позната по својата исклучителна отпорност. DdrC ефикасно открива оштетување на ДНК, го запира и го започнува процесот на поправка, сето тоа без потреба од помош од други протеини.
Научниците од Западниот универзитет во Канада покажаа дека генот DdrC може да се пренесе на други организми за да се подобрат системите за поправка на ДНК. Воведен во бактериите E. coli, ги направи бактериите повеќе од 40 пати поотпорни на UV оштетување, според биохемичарот Роберт Сабла, главен автор на студијата, објавена во списанието Nucleic Acids Research.
„Се чини дека ова е редок пример кога имате еден протеин и навистина е како независна машина“, истакна Сабла.
Оштетувањето на ДНК, ако не се контролира, може да доведе до разни болести, вклучително и рак. УВ зрачењето, на пример, може да ја оштети ДНК на клетките на кожата, зголемувајќи го ризикот од рак на кожата. Спречувањето или враќањето на таквата штета има потенцијал да спаси животи.
Логичен избор
Бактеријата Deinococcus radiodurans беше логичен избор за истражување на таква алатка, со оглед на нејзината способност да преживее екстремни нивоа на радијација, многу повеќе од она што би убило човечка клетка. Дури ги издржа суровите услови на Меѓународната вселенска станица и средини слични на Марс. DdrC игра клучна улога во овој отпор.
Во човечка клетка, ако има повеќе од две прекини во геномот од милијарда базни парови, таа не може да се поправи сама по себе и умира. Но, во случајот на DdrC, овој уникатен протеин и помага на клетката да поправа стотици скршени фрагменти на ДНК во кохерентен геном, објаснува Сабла.
Користејќи рендгенски зраци, научниците ја проучувале 3Д структурата на DdrC и нејзиниот механизам. Протеинот ја скенира ДНК за лезии, се врзува за пукнатините и ја набива ДНК, сигнализирајќи ги механизмите за поправка на клетката да ја поправат штетата.
Откритието може да го револуционизира генетскиот инженеринг, отворајќи го патот за вакцини против рак и култури отпорни на климата. Сабла и неговиот тим имаат намера да го продолжат своето истражување и да откријат што друго може да поправи овој протеин.
Извор: Science Alert
