Колку бубачки живеат во нашето тело? Реалноста зад бројките
Колку бубачки живеат во нашето тело е прашање кое долго време ги интригира научниците и јавноста, честопати проследено со застарени и преувеличени податоци. Идејата дека сме повеќе микроби отколку луѓе е фасцинантна, но вистинските бројки се уште поинтересни кога ќе се стават во правилен контекст. Ние сме домаќини на комплексен и динамичен екосистем од микроорганизми – бактерии, вируси, габи и археи – кои колективно се нарекуваат човечки микробиом. Овие микроскопски „станари“ не се само пасивни патници; тие играат клучна улога во нашето здравје, од варењето на храната до функционирањето на имунолошкиот систем.
Колку микроорганизми навистина живеат во нашето тело: Рушење на митот 10:1
Со децении, во научните кругови и популарните медиуми доминираше тврдењето дека микробиолошките клетки во нашето тело ги надминуваат човечките клетки во сооднос 10:1. Оваа бројка потекнува од една проценка направена во 1972 година и, иако беше влијателна, се покажа како неточна.
Поновите и многу попрецизни истражувања, особено студијата од 2016 година објавена од научници од Институтот за наука „Вајцман“ во Израел, даваат сосема поинаква слика. Според нивните пресметки, „референтниот маж“ (дефиниран како лице на возраст од 20-30 години, со тежина од 70 кг и висина од 1,70 м) има приближно:
- 30 трилиони (30,000,000,000,000) човечки клетки
- 38 трилиони (38,000,000,000,000) бактериски клетки
Пресметка и споредба:
Ако ги поделиме овие две бројки (38 трилиони / 30 трилиони), добиваме сооднос од приближно 1.3:1. Ова значи дека бројот на бактериски клетки е многу поблизок до бројот на нашите сопствени клетки, често заокружен на сооднос 1:1.
Оваа бројка, иако помалку драматична од 10:1, е сè уште неверојатна. Замислете дека за секоја ваша клетка, постои барем уште еден микроскопски сопатник. Интересно е што овој сооднос не е статичен. Со едноставен чин како што е празнењето на цревата, може привремено да го промените соодносот во корист на човечките клетки, бидејќи најголемата концентрација на бактерии се наоѓа токму во дебелото црево.
Каде се наоѓаат и колку тежат?
Иако микроорганизмите се присутни насекаде низ нашето тело, нивната дистрибуција не е рамномерна. Огромното мнозинство, над 95%, живее во нашиот гастроинтестинален тракт, особено во дебелото црево. Оваа средина, богата со хранливи материи и без кислород, е совршен дом за нив.
Останатите микроби се распоредени на:
- Кожата: Создаваат заштитна бариера.
- Усната шуплина: Формираат комплексни заедници познати како биофилмови.
- Респираторниот тракт: Помагаат во одржување на здравјето на белите дробови.
- Урогениталниот тракт: Одржуваат здрава pH вредност и штитат од инфекции.
Кога ќе се собере целата оваа микробиолошка маса, колку всушност тежи? Проценките варираат, но се верува дека вкупната тежина на микробиомот кај возрасен човек изнесува од 1 до 2 килограми. За да го ставиме ова во перспектива, нашиот мозок тежи околу 1.4 килограми. Ова значи дека носиме жива маса од микроорганизми која е споредлива со тежината на еден од нашите најважни органи.
Генетското богатство: Повеќе микробиолошки отколку човечки гени
Ако споредбата на бројот на клетки е импресивна, споредбата на генетскиот материјал е уште повпечатлива. Човечкиот геном содржи околу 20.000 гени кои ги кодираат сите протеини и функции потребни за да бидеме луѓе.
Од друга страна, колективниот геном на сите микроорганизми во нашето тело (микробиомот) содржи проценки кои се движат од 2 до 20 милиони гени.
Пресметка и споредба:
Ако ја земеме долната граница од 2 милиони микробиолошки гени и ја споредиме со 20.000 човечки гени (2,000,000 / 20,000), доаѓаме до заклучок дека микробиолошките гени ги надминуваат нашите сопствени гени за 100 пати.
Ова генетско богатство им овозможува на нашите микроби да извршуваат функции кои нашите клетки не можат. Тие произведуваат ензими за варење на растителни влакна, синтетизираат есенцијални витамини (како витамин К и некои витамини од групата Б) и произведуваат илјадници други соединенија кои влијаат на нашето здравје.
Заклучок: Ние сме суперорганизми во хармонија
Значи, колку бубачки живеат во нашето тело? Одговорот е околу 38 трилиони, што е приближно еднаков на бројот на нашите човечки клетки. Овие микроорганизми не се штетници или натрапници; тие се составен дел од тоа што сме. Тие влијаат на нашето варење, имунитет, па дури и на нашето расположение преку оската црева-мозок.
Наместо да се гледаме себеси како индивидуални суштества, поточно е да се сметаме за „суперорганизми“ – комплексни заедници составени од човечки и микробиолошки клетки кои работат заедно. Одржувањето на здрав и разновиден микробиом преку исхрана богата со влакна, пробиотици и здрав начин на живот е еден од најважните чекори што можеме да ги преземеме за нашето целокупно здравје. Следниот пат кога ќе размислувате за себе, сетете се на трилионите сојузници кои работат неуморно во ваша корист.
