Што е ендометриоза?
Ендометриозата е состојба при која ткиво слично на ендометриумот (слојот што ја обложува матката) расте надвор од матката, најчесто во пределите на карлицата и абдоменот, како што се јајниците, фалопиевите туби и обвивката на карличната празнина. Ова ткиво реагира на истите хормони што го регулираат менструалниот циклус, но за разлика од ендометриумот, не се исфрла од телото, што може да доведе до воспаление, лузни и спојување на органите.
Симптоми и дијагноза
Симптомите на ендометриоза вклучуваат болни менструации, болка при дефекација, мокрење и сексуален однос, како и хронична карлична болка. Други симптоми се обилно крварење за време на менструација, тешкотии при забременување и замор. Дијагнозата се поставува преку физички прегледи, но единствениот сигурен начин е хируршки, со лапароскопија, каде што се вметнува камера во карлицата преку мал рез на абдоменот за да се откријат знаци на болеста.
Недостаток на истражувања и финансирање
И покрај тоа што ендометриозата зафаќа околу 10% од жените во репродуктивна возраст, таа останува недоволно истражена и финансирана. Националниот институт за здравје (NIH) во 2023 година вложил 29 милиони долари во истражувања за ендометриоза, што претставува само 0,06% од вкупниот буџет од 49,183 милијарди долари. Овој недостаток на финансирање го ограничува нашето разбирање на болеста и ја забавува иновацијата во дијагностичките и терапевтските опции.
Причини за доцнење во дијагнозата
Доцнењето во дијагнозата на ендометриоза, кое во просек трае 7,5 години, се должи на неколку фактори. Еден од нив е потребата од лапароскопска хирургија за дефинитивна дијагноза. Дополнително, нормализацијата на менструалната болка придонесува за игнорирање на симптомите. Истражувањата покажуваат дека пред да добијат дијагноза, над 58% од жените посетиле својот лекар 10 или повеќе пати со симптоми, 53% посетиле итна помош, а 21% посетиле болнички лекари 10 или повеќе пати. Многу од нив чувствувале дека нивните симптоми се отфрлени или не се сфатени сериозно од здравствените професионалци.
Потреба од подобрување на свеста и истражувањата
Ендометриозата е болест која е занемарена на здравствената агенда, со недоволно финансирање и истражувања. Потребно е подобрување на свеста меѓу здравствените работници и јавноста, како и зголемување на инвестициите во истражувања за да се подобри дијагностиката и третманот на оваа ослабувачка состојба.
Со зголемување на свеста и финансирањето, можеме да го подобриме разбирањето и третманот на ендометриозата, обезбедувајќи подобар квалитет на живот за милиони жени ширум светот.
