Ново предупредување до човештвото: Втор дел од извештајот за климатските промени за кој летово зборуваше цел свет!

Објавен е вториот дел од Шестиот извештај на IPCC, уште еден во низата потсетувања дека е потребна брза и решителна акција за да се избегнат најлошите последици од климатските промени.

Речиси 1.000 научници волонтери од десетици земји посветија долгогодишно истражување за да ни ја претстават на 28 февруари 2022 година, најсеопфатната анализа на влијанието на климатските промени врз нас и нашата планета. Ова е вториот дел од Шестиот извештај на Меѓународниот панел за климатски промени (IPCC). Авторите испратија предупредувачка порака – порастот на глобалната просечна температура и последователните временски екстреми претставуваат огромна опасност за животот на Земјата, а секое дополнително одложување на климатските активности може да биде фатално за нас, пишува Klima101.

„Овој извештај е ужасно предупредување за последиците од неактивноста“, рече Хоесунг Ли, претседател на IPCC. „Тоа покажува дека климатските промени се сериозна, растечка закана за нашата благосостојба и здравјето на планетата. Нашите денешни акции ќе го обликуваат начинот на кој луѓето се прилагодуваат и начинот на кој природата реагира на зголемените климатски ризици.

Вториот дел од извештајот на IPCC дава сеопфатен увид во растечките ефекти од глобалното затоплување врз природата и општеството, како и идните климатски ризици со фокус на сиромашните нации и маргинализираните заедници. Во овој број, експертите проучуваа и кои се најефикасните пристапи за прилагодување на глобалното затоплување и кои групи на население и екосистеми се најмногу погодени од климатските промени. Ова се некои од најважните, нови наоди на IPCC.

Климатските промени имаат сеопфатен, разурнувачки ефект

Сè на Земјата, од најситните организми до човечката цивилизација е чувствително на климатските промени. Во извештајот се наведува дека дури половина од населението, меѓу 3,3 и 3,6 милијарди луѓе, живеат во области кои се „многу ранливи“ на глобалното затоплување.

Спектарот на негативните влијанија на климатските промени врз нас и нашата околина е поширок отколку што знаеја авторите на Петтиот извештај на IPCC од 2014 година. Временските екстреми како топлотните бранови и ураганите стануваат сѐ почести и посилни поради глобалното затоплување, предизвикувајќи големи штети на инфраструктурата и природните ресурси и го загрозува човековото здравје и животи. Од 2008 година, повеќе од 20 милиони луѓе годишно мораа да ги напуштат своите домови поради разорните поплави и бури.

Зголемените глобални температури ги принудуваат животните и растенијата од копното да мигрираат на половите или на повисоките височини, а делот што не може да се прилагоди на променетите климатски услови изумира. Овој процес има многу поголемо влијание врз животната средина и може да резултира со нарушување на синџирот на исхрана, но и да ги наруши основните екосистемски услуги како што е заштитата на крајбрежјето, потсетуваат истражувачите во својата работа.

„Здравите екосистеми се поотпорни на климатските промени и обезбедуваат витални услуги како храна и чиста вода“, објасни Ханс-Ото Портнер, копретседавач на другите работни групи на IPCC. „Со обновување на деградираните екосистеми и ефективно и правично зачувување помеѓу 30 и 50% од живеалиштата на земјиштето, свежата вода и океаните, општеството може да има корист од неговиот природен капацитет да апсорбира и складира јаглерод и можеме да го забрзаме напредокот кон одржлив развој“, рече тој. и политичката поддршка во овој потфат се клучни.

Понатамошниот пораст на глобалната просечна температура ќе резултира со повисоки трошоци за климатските активности

И покрај фактот дека постојат одредени напори на полето на климатските активности, тие често се покажаа како несоодветни, а понекогаш и лошо планирани, наведуваат авторите на извештајот на IPCC. Засега, дел од ветувањата останаа само на ниво на зборови, наместо да се преточат во конкретни дела кои би помогнале да се спречи порастот на просечната глобална температура – едно од нив е финансиската помош за помалку развиените земји.

Ако тековните планови во областа на емисиите на стакленички гасови останат на сила, стотици милиони луѓе ќе доживеат екстремни топлотни бранови во иднина, економските загуби ќе бидат неверојатни, а многу природни системи ќе пропаднат. Во такви околности, ќе биде многу поскапо да се приспособат.

Животот во делови од нашата планета ќе стане практично невозможен поради неподносливите температури, недостигот на вода и храна и зголемувањето на нивото на морето, е само еден од мрачните заклучоци.

Неопходно е истовремено да се спроведат мерки на адаптација и ублажување

За да се избегнат огромни загуби на дивиот свет, биодиверзитетот и инфраструктурата, неопходно е амбициозно, забрзано прилагодување на климатските промени, притоа намалувајќи ги емисиите на стакленички гасови. Досега, напредокот беше нерамномерен и имаше голем јаз меѓу она што е направено и она што треба да се направи, што е особено изразено кај посиромашните нации, се вели во извештајот.

Доколку испуштањето на штетни гасови продолжи со сегашната брзина, штетите од климатските промени ќе се зголемат со зголемувањето на просечната глобална температура. На тој начин луѓето, економијата и животната средина ќе се соочат со невидени трошоци.

Се истакнува дека единствениот начин да се ограничи ова е всушност да се намалат амбициозните и побрзи емисии на гасови кои придонесуваат за климатските промени, како што се јаглерод диоксид и метан. Во спротивно, ќе се соочиме со покачување на нивото на морето, недостаток на вода, намалени приноси на одредени култури и уништување на екосистемите како коралните гребени. Овие проблеми ќе бидат многу посложени и потешки доколку порастот на просечната глобална температура надмине 1,5 °C. Она што особено загрижува е што последиците во одредени случаи се такви што не можеме да се прилагодиме на нив.

Според Дебра Робертс, градовите можат и треба да играат голема улога во овој подвиг. Причината за нивното истакнување во борбата против климатските промени е тоа што повеќе од 50% од населението живее во градови – зелените згради, снабдувањето со чиста вода, обновливите извори на енергија и одржливиот транспорт меѓу урбаните и руралните средини се само дел од расположливите ресурси. Сето ова во комбинација едни со други може да доведе до поинклузивно и поправедно општество, смета Робертс.

Сиромашните најтешко погодени од климатските промени

И покрај фактот дека богатите нации значително повеќе придонеле за климатските промени со согорувањето на фосилните горива, сиромашните земји се најмногу изложени на нивните влијанија. Како резултат на климатските промени, нивните и онака неразвиени економии дополнително се ослабуваат, жителите умираат, нееднаквоста расте. Трендот ќе продолжи доколку климатските активности не се фокусираат на еднаквост и правда.

Десетици милиони луѓе ќе се најдат на работ на егзистенција во случај на дополнително глобално затоплување. Во најголем ризик се оние кои се најтешко погодени од последиците, вклучувајќи ги сиромашните, работниците на отворено, земјоделците, малите островјани, жените и домородните народи.

Сè повеќе сме свесни дека одредени мерки за адаптација предизвикале несакани последици, на пр. уништување на природата, ризик по човечки животи и зголемено ослободување на штетни гасови. Решението за да се избегне ова е следново – сите актери треба да бидат вклучени во планирањето, да се фокусираат на еднаквоста и правдата и да се потпираат на знаењето на домородните и локалното население.

Што е следно?

Авторите на првиот дел од извештајот на IPCC, објавен во август минатата година, се фокусираа на научен преглед на климатските истражувања, заклучувајќи дека климатските промени се предизвикани од луѓето и дека некои од нивните импликации се неповратни. Експертите од втората работна група на IPCC имаа задача да дадат увид во состојбата на светот во ерата на глобалното затоплување, како и да ги мапираат најранливите области и да дадат совети за конкретни активности, додека членовите на третата работна група на IPCC начини да намалување на стакленички гасови.

Последниот, четврти дел од извештајот на IPCC ќе им даде на владите преглед на лекциите од првите три дела пред 27-та Конференција на Обединетите нации што ќе се одржи во Египет во ноември оваа година.

Вториот дел од Шестиот Извештај на IPCC нагласува дека развојот на отпорност на климата е предизвикувачки подвиг дури и во моменталното глобално затоплување и ќе стане уште поголем предизвик ако порастот на просечната глобална температура надмине 1,5 °C. Токму тоа е клучното знаење на научниците кое ја нагласува итноста на климатските активности. И тоа не било каков – туку оној кој е фокусиран на еднаквост и правда.

Финансирањето, трансферот на технологија, посветеноста на политиките и партнерството водат до поефективно прилагодување кон глобалното затоплување и намалување на емисиите.

„Научните докази се недвосмислени: климатските промени се закана за човековата благосостојба и здравјето на планетата. Секое понатамошно одложување на конкретните глобални активности ќе нè натера да не можеме да поминеме низ малиот прозорец за сигурна иднина што брзо се затвора“. Заклучи Ханс-Ото Портнер.

Поддржете ја нашата работа: