Главниот виновник за машката неплодност

Човечкиот геном има способност да се „расфрла“ низ целото тело, а сепак секоја клетка да содржи комплетна копија. Како функционира?

ДНК се обвиткува како конец околу дел на протеините наречени хистони. Оваа комплексна форма на гени и протеини се нарекува хроматин. Спермата (репродуктивните клетки на човекот) се многу помали отколку повеќето клетки, па рано во нивниот развој, хистоните се заменуваат со потенки протеини наречени протамини. Сега, научниците од Лабораторија Колд Спринг Харбор (CSHL) открија дека моментот на замена, односно хроматинскито ремоделирање – е од суштинско значење за плодноста кај мажите, а кога се јавуваат грешки во процесот, резултатот е неплодност.

Машката неплодност

Кога луѓето зборуват за плодноста, тие најчесто мислат на жените, но мажите имаат еднаква улога во плодноста и немањето деца. Всушност, повеќе од три милиони американски мажи страдаат од неплодност. Неплодноста кај мажите може да биде привремен проблем предизвикан од реакција на одредени состојби, како сексуално пренослива болест или тумор. Од друга страна, неплодноста може да биде трајна состојба, предизвикана од фундаментални проблеми со спермата, вклучувајќи премалку производство на сперма, деформирани сперматозоиди, мотилитет (кога сперматозоидите не можат да пливаат правилно), или блокади во семето.

Клетките на спермата се 30 пати помали од оние на женската јајце клетка. Тие се невидливи за голо око, само мал дел е очигледен. Од оваа причина, за разлика од повеќето други клетки, ДНК мора да биде цврсто спакувана за да се вклопи во рамките на своите минимални граници.

Професор д-р Алеа Милс и д-р Вангзи Ли, главен автор на студијата објавена во „Nature Communications“ го идентификувале „Chd5“, протеинот кој го регулира хроматинскито ремоделирање, во мигот кога протамините ги заменуваат хистоните. Тимот го открил „Chd5“ како потенцијална причина за стерилитет, додека ги анализирале податоците од биопсии на тестисите на мажи со проблематична сперма.

„Откривме дека мажите со посериозни дефекти имаат најниско ниво на Chd5″, вели Милс.

За да дознаат повеќе за „Chd5“, истражувачите ги отстраниле  копиите од генот кај глувци. Тоа резултирало со сериозни дефекти на плодноста, вклучувајќи намалување на бројот на сперматозоидите и подвижноста. Всушност, кога истражувачите извршиле ин витро фертилизација, спермата од овие глувци не успеала да ги оплоди јајце клетките.

Понатаму е откриено дека кога „Chd5“ недостасува, хроматинското ремоделирање е целосно прекинато, замената на хистоните со протамини не е ефикасна, што резултира со помалку кондензиран геном. Кога геномот не е правилно спакуван во рамките на сперматозоидот, самата ДНК драматично се менува – двојната спирала е оштетена и се крши на повеќе точки низ геномот.

Освен неплодноста, недостатокот на „Chd5“ може да ги изложи ретките ембриони кои се оплодуваат со дефектната сперма на различни болести. „Chd5“ ја штити личноста од медицински состојби поврзани со оштетување на ДНК и спонтани мутации, како рак и аутизам.

Во тек се понатамошни анализи на ефектите на „Chd5“ врз човечката плодност.

Поддржете ја нашата работа: