Потрошувачката на шеќер е на највисоко ниво во историјата. Глобалната потрошувачка на шеќер се зголеми за неверојатни 46% по лице на ден во последните 30 години.
Некои медиуми го опишуваат како „отров“ и постојат многубројни истражувања кои директно или индиректно го поврзуваат со дебелината, дијабетесот од тип 2 и расипувањето на забите, па се чини дека постои добра причина за загриженост. Но, дали шеќерот е само лош, и дали сите шеќери се лоши?
Порано поголема беше конзумацијата на природен шеќер од овошките и зеленчукот, но сега истражувањата покажуваат дека вештачкиот шеќер е главниот извор на шеќер во нашата исхрана. Проблемот е што тој шеќер не е врзан со други хранливи состојки, како на пр. влакната. Светската здравствена организација го нарекува слободен шеќер, бидејќи веднаш се апсорбира од дигестивниот систем и многу е лесно да внесете премногу. На пример, може да испиете една лименка безалкохолен пијалок, но нема да изедете четири јаболка бидејќи влакната во јаболката ве заситуваат.
Светската здравствена организација препорачува да се намали дневното внесување на шеќери до помалку од 10% од вкупниот внес на калории (околу 12 мали лажички дневно). Препорачува и натамошно намалување и до помалку од 5% ако е возможно (околу 6 лажички дневно).
Може ли шеќерот да се замени со мед?
Најчесто се смета дека медот е здрава алтернатива на шеќерот. Тоа не е точно. Шеќерот се состои од глукоза и фруктоза. И медот исто така се состои од глукоза и фруктоза, што значи дека и медот е слободен шеќер. Конзумирањето на мед треба да се ограничи.
Глукоза против фруктоза
Загриженоста обично се фокусира на тоа како ќе се обработи фруктозата. Сите клетки во телото можат да ја процесираат глукозата, додека само црниот дроб може да ја процесира фруктозата во значителни количества, што значи дека преголемото количество на фруктоза може да му наштети на црниот дроб.
Некои тврдат дека фруктозата е поздрава од другите шеќери бидејќи има низок гликемичен индекс, па не го покачува нивото на шеќер во крвта како глукозата. Всушност, од оваа годин, производителите кои ги замениле другите шеќери со фруктоза можат да стават ознака „здрава храна“ на своите производи.
Проблемот со истражувањата во оваа област е дека вклучуваат конзумирање на фруктоза во многу поголеми количини отколку што би јаделе во редовната исхрана, па затоа е тешко да се извлечат заклучоци. Општо земено, не постои разлика помеѓу глукозата и фруктозата во однос на нивното влијание на здравјето.
Како да знаете колку шеќер има во производите?
Погледнете ги етикетите. Најдете ги јаглехидратите и проверете ја вкупната количина на шеќери. Ако е над 22,5g на 100g, тогаш храната е богата со шеќер, а ако е помалку од 5g на 100g тогаш храната има малку шеќер. Бојата на ознаката исто така може да ви помогне. Ако е црвена значи дека има многу шеќер, жолтеникавата боја значи средна содржина, а зелената значи мала содржина на шеќери. Но сепак, овој систем се заснова на вкупната количина на шеќери, па за да бидете посигурни проверете ја листата на состојки.
Зошто е толку тешко да не јадеме шеќер?
Во текот на нашиот живот, шеќерот најчесто го конзумираме како награда или за време на прослави, па така го поврзуваме со чувството на задоволство. Како што сме се научиле да добиваме задоволство од шеќер, така може и да се научиме да уживаме во храна која не е толку блага. Но треба време, имајте трпение! Обидете се со здрави „грицки“ како јаткасти плодови и семки кои се богати со масти и протеини. Доколку не можете да одолеете на чоколадо, уживајте во мали количини на квалитетно темно чоколадо (со најмалку 70% какао).
