Научниците користеле потпорни клетки од централниот нервен систем (глијални клетки), за да регенерираат здрави, функционални неврони, кои се важни за пренесување на сигналите во мозокот.
Гонг Чен, професор по биологија и главен истражувач, смета дека овој метод претставува чекор напред во поправката на мозокот.
„Оваа технологија може да се развие во нов терапевтски третман за трауматски повреди на мозокот и на ‘рбетниот мозок, за Алцхајмеровата и Паркинсоновата болест, како и за други невролошки пореметувања“, истакнува Чен.
Кога мозокот е оштетен од некоја повреда или болест, невроните умираат или дегенерираат, додека глијалните клетки се разгрануваат и нивниот број се зголемува. Овие глијални клетки првично градат одбранбен систем за да ги спречат бактериите и токсините да не навлезат во здравите ткива, меѓутоа овој процес со текот на времето формира глијални „лузни“ кои го спречуваат растењето на здравите неврони.
„Повредата на мозокот е слична како сообраќајна несреќа“, објаснува Чен. „Глијалните клетки се како полицијата, брзата помош и противпожарните возила кои први пристигнуваат на местото за да помогнат, меѓутоа ако премногу од нив „заглават“ на местото, тогаш настануваат проблеми“. Токму ова се случува со глијалните клетки кои остануваат на местото на повредата, со што го спречуваат повторниот раст на невроните на тоа место.
Така, пред неколку години, Чен тестирал нови начини за да ги трансформира „лузните“ од глијалните клетки во нормални неврони. Истражувањето е финансирано од страна на Универзитетот во Пенсилванија и Националните Институти за здравство и е објавено во весникот „Cell Stem Cell“. Ова истражување било инспирирано од технологијата на индуцирани плурипотентни матични клетки, која доби Нобелова награда и покажа како да се репрограмираат клетките на кожата во матични клетки.
Чен и неговиот тим на научници почнале да проучуваат како глијалните клетки реагираат на одреден протеин, „NeuroD1“NeuroD1“, кој е важен за формирањето на нервни клетки во хипокампусот на мозокот кај возрасните луѓе. Тие сметале дека изразувањето на протеинот на местото на повредата, може да генерира нови неврони, исто како во хипокампусот.
За таа цел, научниците ги инфицирале глијалните клетки на возрасни глувци со ретровирус кој го одредува генетскиот код на протеинот „NeuroD1“. Ретровирусот е идеален за терапевтска употреба бидејќи не може да се размножува, што значи дека не ги убива инфицираните клетки како останатите вируси, и исто така не влијае на невроните.
Тие откриле дека по една недела од инфицирањето, два вида на глијални клетки биле репрограмирани во неврони и тоа астроглијалните клетки во форма на ѕвезда и глијалните клетки „NG2“.
„Интересно е тоа што астроглијалните клетки биле репрограмирани во стимулирачки неврони, додека „NG2“ клетките и во стимулирачки и во инхибиторни неврони, што значи дека може да се постигне некаков баланс во мозокот по репрограмирањето“, вели Чен.
Биле направени и понатамошни електрофизиолошки тестови со кои се потврдило дека новите неврони можат да примаат сигнали од другите неврони што значи дека успешно се интегрирале во локалното нервно коло.
Потоа, научниците истото го потврдиле и кај глијалните клетки на глувчешки мозок заболен од Алцхајмеровата болест. А за да се осигураат дека овој метод не функционира само кај глодарите, тие го тестирале и на култивирани човечки глијални клетки и повторно го добиле истиот резултат.
Сонот на научниците е да го развијат овој метод во корисна терапија за да лекуваат луѓе со повреда на нервите или невролошки нарушувања.
Замислете еден човек со Алцхајмерова болест, кој долго време не можел да се сети на одредени работи, да почне да создава нови сеќавања како резултат на регенерираните неврони, или пак жртва на мозочен удар што не може да си ги помрдне нозете, да почне повторно да оди. Неверојатно, нели!?
